ايمني جراحي و سازمان جهاني بهداشت

دومين چالش جهاني ايمني بيمار“Safe Surgery saves lives”

سازمان جهاني بهداشت براي نشان دادن اهميت جراحي ايمن، اقدامات ابتكاري جهاني و منطقه‌اي مختلفي را انجام داده است. بيشتر اين كارها ناشي از دومين چالش جهاني ايمني بيمار WHO با عنوان "جراحي ايمن باعث نجات جان افراد مي‌شود"، بوده است. اين چالش، با تعيين يك مجموعه اصلي از استانداردهاي ايمني كه قابليت به‌كارگيري در همه كشورهاي عضو WHO را دارد، ايمني مراقبت‌هاي جراحي در سراسر جهان را بهبود مي‌بخشد. به همين منظور، گروه‌هاي كاري، متشكل از متخصصان بين‌المللي براي بررسي متون علمي و تجربيات پزشكان كل جهان شكل گرفت. آنها چهار حوزه‌اي كه ايمني مراقبت‌هاي جراحي مي‌تواند در آنها پيشرفت چشمگيري كند را مشخص كردند:

چك ليست جراحي ايمن چيست؟

فرم چك‌ليست جراحي ايمن، ابزاري 19 ماده‌اي است كه WHO با همكاري دانشكده سلامت عمومي هاروارد ايجادكرده و در اختيار كشورها قرار داده‌است.

 اهداف چك ليست جراحي ايمن : اساس توجه دومين چالش جهاني ايمني بيمار، بر چک لیست جراحی ایمن سازمان جهانی بهداشت است. این چک لیست، پس از مشاوره‌های گسترده و با هدف کاهش خطاها و حوادث ناگوار، و افزایش کارِ گروهی و ارتباطات در جراحی تهیه شد. در واقع، این چک لیست 19 ماده‌ای، با هدف ایجاد کاهش قابل توجهی در میزان مرگ و میر و عوارض، آماده شده و هم اکنون توسط اکثر جراحان و ارائه‌دهندگان خدمات جراحی در سراسر جهان، مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

 مراحل چك ليست جراحي ايمن : برگه جراحی ایمن که جزییات آن، در پایین آورده شده، سه فاز یا مرحله از اعمال جراحی را مشخص می‌کند که هر مرحله، مربوط به یک دوره‌ی خاص از روند طبیعی کار است:

¯ مرحله اول: ورود (Sign in)زماني قبل از بيهوش نمودن بيمار كه تحت عنوان ورود بيمار ناميده مي‌شود. در اين مرحله شناسایی بیمار، علامتگذاری موضع عمل،تأیید ایمنی و صحت کارکرد وسایل و تجهیزات ضروری جهت بیهوشی بیمار،اتصال پالس اکسی متری به بیمار و صحت عملکرد آن،بررسی بیمار به لحاظ سابقه داشتن حساسیت ،بررسی بیمار به لحاظ راه هوایی مشکل و خطر از دست رفتن بیش از 500ml خون در بیماران بالغ و یاml/mg7 خون در کودکان ارزیابی می‌گردد.

¯ مرحله دوم:  وقفه جراحي (Time out)مرحله زماني بعد از بيهوشي بيمار و قبل از انجام برش جراحي كه زمان انتظار ناميده مي‌شود. در اين مرحله، در صورت لزوم اعضای تیم جراحی خود را با نام و سمت به سایر اعضاء تیم معرفی نمایند. انتظار می‌رود دقیقاً قبل از برش جراحی توسط جراح،کلیه اعضاء تیم جراحی حاضر در اتاق عمل نسبت به تأیید عمل صحیح جراحی بر روی بیمار صحیح و در موضع صحیح بیمار اقدام نمایند. ضروری است در این مرحله متخصص جراحی مواردی را که بیمار را در معرض خونریزی سریع، آسیب، صدمه و یا معلولیت‌های عمده قرار می‌دهد و یا مراحلی که در طی آن نیاز به تجهیزات خاص، ایمپلنت و یا آمادگی‌های خاصی است را به منظور انجام تمهیدات و اقدامات ویژه درمانی به سایر اعضاء تيم جراحي گزارش شود با توجه با تأثير آنتی بیوتیک در کاهش عفونت زخم جراحی ،بر استفاده از آنتی بیوتیک قبل از انجام عمل جراحی تأکید می‌شود. که در طی آن نیاز به تجهیزات خاص، ایمپلنت و یا آمادگی‌های خاصی است. ضروری است پرستار اسکراب، استریلیزاسیون ابزار جراحی را تأييد نماید و هر گونه ابهام به اعضا تیم جراحی گزارش شود.

¯ مرحله سوم: خروج (Sign out) مرحله زماني حين و يا دقيقاً پس از بستن زخم بيمار تا خروج بيمار از اتاق عمل كه خروج بيمار ناميده مي‌شود. در اين فاز اعضاء تيم جراحي ضمن ثبت و تآييد اقدامات ذيل نسبت به انتقال بيمار به ريكاوري مبادرت مي‌نمايند.

1. تأييد اقدام جراحي انجام شده بر روي بيمار به صورت كاملاً دقيق
2. شمارش لوازم جراحي، گاز و سرسوزن‌هاي مورد استفاده در حين جراحي (در صورت وجود هرگونه ابهامي در صحت شمارش ابزار و ... به كار رفته حين جراحي ضروري است تمهيداتي از جمله راديوگرافي كنترل انجام شود.
3. برچسب‌گذاري صحيح نمونه اخذ شده حين جراحي توسط پرستار سيركولار (در گردش)

 يك نمونه واقعي از وقفه جراحي

در هر يك از اين مراحل، فردی که مسئول چک لیست است باید تأیید کند که تیم جراحی قبل از ورود به مرحله‌ی بعدی، وظايف ذكر شده در اين مرحله را انجام داده‌اند. با پیروی از چند مرحله مهم که در چک لیست آورده شده، متخصصان مراقبت‌های سلامت می‌توانند خطرات قابل پیشگیری و رایجی را که باعث تهدید زندگی و رفاه بیماران می‌شود، به حداقل برسانند.

 چالش‌هاي  ايمني بيمار WHO