اوزون تراپي
اُزُن؛ یک ملکول گازی طبیعی
متشکل از سه اتم اکسیژن و بسیار ناپایدار است. این ملکول توسط کرسیتین فردریک شونبین در سال 1840 میلادی و طی صد سال و به ویژه از اوایل دهه هفتاد به صورت وسیعی در دنیای پزشکی وارد گردیده است. اثرات ثابت شده این گاز در گند زدایی و تخریب میکروارگانیسم ها و از طرف دیگر تحریک سیستم ایمنی و افزایش ATP در دسترس سلول ها، موجب کاربردی شدن این عنصر گردیده است. تغییرات متنوع در ویژگی های این گاز منجر به اثرات مختلف آن در انواع بیماری های با علل گوناگون شده است. لذا این ملکول حیات بخش در غلظت های مختلف، اثرات متنوع و حتی در بعضی موارد متضاد و نه تنها در سطح، بلکه در عمق سلول بر جای گذاشته است.
روند رو به گسترش استفاده از مزایای اُزُن در درمان بیماری های مختلف در موارد ثابت شده ای همچون زخم های مزمن از جمله زخم پای دیابتی تا اثرات ضد درد، تعدیل کننده ایمنی، از بین برنده باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و اثرات آنتی اکسیدانی قوی آن گرفته تا اثرات تحت تحقیق در بیماری های همچون سرطان و... موجب شده است که امروزه مراکز اُزُن تراپی وسیعی در آلمان ، ایتالیا ، سوئیس ، اسپانیا ، روسیه ، آمریکا ، کوبا ، ژاپن و بسیاری از کشور های دیگر و تحت نظارت انجمن بین المللی علمی اُزُن تراپی به ارائه خدمات به بیماران مشغول شوند.
اُزُن تراپی روش مؤثر و آسانی است که به خوبی توسط بیماران قابل تحمل و فاقد عوارض جانبی قابل توجه میباشد.
ناتوانی درمان های شیمیایی در سده اخیر به منظور درمان و کنترل بسیاری از بیماری ها ازجمله بیماری های مزمن از یک سو و از طرف دیگر اثرات مستقیم ویا تسریع و تشدید کنندگی سایر روش ها از جمله اُزُن تراپی، استفاده از آن را به صورت یک روش کمک درمانی و یا Complementary موفق در جهان مطرح نموده است. مرکز ازن تراپی بیمارستان فرمانیه با بهره مندی از دانش و تجارب ارزشمند اساتید در رشته های گوناگون و ارائه روش های نوین اُزُن تراپی برای بیماری های مختلف و همکاری های بین المللی با اساتید کشور های دیگر از جمله آلمان، اسپانیا، ایتالیا و سوئیس ، افتخار آن را دارد که بهترین خدمات را به تمامی هموطنان عزیزارائه داده و امکان دسترسی و استفاده از این موهبت الهی را فراهم سازد.
اُزُن – اکسیژن درمانی:
اُزُن ( ozon ) یا اکسیژن سه اتمی، یک ترکیب شیمیایی شامل سه اتم اکسیژن و به عبارت دیگر یک نوع پرانرژی از اکسیژن موجود در اتمسفر میباشد.
در دمای اتاق، اُزُن یک گاز بی رنگ و همراه با یک بوی منحصر به فرد ( مانند ارتفاعات بلند ) میباشد. در مناطق مرتفع، اُزُن به صورت مه دود و در بالاترین غلظت یک قسمت اُزُن در 10 میلیون قسمت هوا ( PPM 0.1 ، یا 200 میکروگرم در متر مکعب ) یافت شده است. در ارتفاع 2000متری این گاز بطور کلی تنها در PPM 0.04 – 0.03 یافت میشود.
به علت قدرت بالای اکسیداسیون و ضدعفونی کنندگی، این گاز در میکروب کشی و تصفیه آب بطور گسترده در سراسر جهان استفاده میگردد.
استنشاق اُزُن به سیستم تنفسی آسیب وارد مینماید و نباید بیش از یک مقدار مشخص در یک زمان معین استنشاق گردد.
با بکارگیری یک بار و یا متعدد از اُزُن در پزشکی در غلظت های پایین و مقدارهای پایین و به روش های مختلف در شکل های خاص اُزُن، میتوان از مزایای بیولوژیک آن به طور کامل استفاده نمود.
تاثیرات اُزُن که امروزه شناخته شده اند توسط دانشمند معروف سوئیسی بنام پاراسلسوس ( 1493-1541 ) کشف و معرفی گردید. وی جمله ای معروف دارد که میگوید: "همه چیز سمی است و هیچ چیزی بدون سم نیست! تنها دوز و مقدار استفاده درست است که یک چیز را غیر سمی میکند!"
درباره گاز اُزُن
اُزُن یکی از مهمترین گاز های موجود در استراتوسفر میباشد که در ارتفاع 10-50 کیلومتری از زمین واقع شده است.
در ارتفاع 20-30کیلومتری از سطح زمین حداکثر غلظت اُزُن یک در هر صد هزار واحد هوا ( 10 در میلیون ) میباشد.
لایه اُزُن اشعه های مخرب خورشید همچون اشعه فرابنفش ( UV ) را فیلتر و به تعادل بیولوژیک زمین کمک مینماید.
وقتی اثر حفاظتی اُزُن کاهش پیدا میکند، به آن "اُزُن گپ" میگویند که در غلظت پایین در اتمسفر رخ میدهد.
آلودگی هوا توسط اُزُن
در سطح زمین اُزُن میتواند توسط کارخانجات صنعتی و یا توسط دیگر گازها تولید شود، بخصوص از طریق واکنش نیتروژن و سولفور اکسید با اکسیژن و اشعه فرابنفش. به علت روش ساده اندازه گیری غلظت گاز اُزُن، این گاز به عنوان یک شاخص مهم آلودگی محیطی میباشد اگرچه خودش علت آن نیست.
وجود چه میزان گاز اُزُن در اطراف ما مجاز است؟
حداکثر غلظت مجاز گاز اُزُن در محل کار ( MAK ) 0.15 در میلیون ( PPM ) یا 200میکروگرم در هر متر مکعب میباشد. استنشاق طولانی مدت اُزُن میتواند به دستگاه تنفس آسیب بزند به همین علت این مقدار نباید بیش از 8 ساعت در طول روز و 40 ساعت در هفته باشد. این میزان منطبق با سازمان بهداشت جهانی است.
اُزُن صنعتی
برای استفاده در صنعت، اُزُن از اکسیژن موجود در اتمسفر ساخته میشود و به شیوه ترکیب اکسیژن-اُزُن جهت آب درمانی و ضدعفونی نمودن آب آشامیدنی استفاده میگردد.
اُزُن پزشکی
اُزُن در پزشکی از اکسیژن خالص توسط تخلیه الکتریکی با ولتاژ بالا در غلظت و دوز مشخص تولید میشود.
غلظت آن بین 1-100 میکروگرم در هر میلی لیتر ( ترکیب 0.05 درصد اُزُن همراه با 99.95 درصد اکسیژن تا 5درصد اُزُن همراه با 95درصد اکسیژن ) میباشد. به علت اینکه ملکول اُزُن ناپایدار است اُزُن در پزشکی همیشه در همان لحظه مصرف و به صورت تازه، تولید و به سرعت مصرف میگردد.
دستگاه های جدید اُزُن دارای سیستم تنظیم دقیق غلظت هستند. لذا این دستگاه ها امنیت کامل تعیین دوزاژ دستگاه را بطور کامل طبق دستورالعمل انجمن اُزُن تراپی اروپا تامین میکنند.
اُزُن تراپی ( درمان با اُزُن ) چیست؟
در پزشکی، اُزُن همیشه ترکیبی از اُزُن خالص همراه با اکسیژن خالص است.
بر اساس این دستورالعمل، غلظت اُزُن میتواند از 1 تا 100 میکروگرم در میلی لیتر متفاوت باشد. ( % Vol 0.05-5 )
یک پزشک با تجربه بر اساس علایم و وضعیت عمومی بیمار، غلظت و دوز کلی را اندازه گیری میکند.
اثرات بالینی اُزُن تراپی
باتوجه به غلظت انتخاب شده و روش تجویز، اُزُن میتواند اثرات متفاوتی ایجاد کند. در پزشکی مهم ترین این موارد به شرح زیر است.
۱. اثر ضد باکتری ، ضد قارچ و ضد ویروس
هنگام استفاده خارجی به صورت مخلوط گازی یا محلول حاوی اُزُن، توصیه میشود از دوز بالای اُزُن به منظور ایجاد اثرات اکسیداتیو مستقیم روی غشای میکروارگانیسم ها استفاده شود. اُزُن میتواند همه انواع باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و پروتوزوآها را از بین ببرد. خصوصا باکتری های گرم مثبت و ویروس های کپسول دار که به دلیل داشتن لایه لیپیدی، به اکسیداسیون حساس هستند.
استفاده از دوز درمانی اُزُن باعث تخریب باکتری ها میشود که به شکل غیرمستقیم موجب فعال شدن سیستم ایمنی غیراختصاصی و همچنین ایمنی سلول و هومورال میگردد.
برخی محققین معتقدند که اُزُن باعث اکسیداسیون ناقص رسپتورهای ویروس ها میشود که موجب میشود تا ویروس ها نتوانند به سلول های هدف خود متصل شوند. به علاوه، برخی بر این باورند که این گاز باعث مهار آنزیم ترانس کریپتاز معکوس ویروس HIV و تخریب این ویروس میشود.
۲. اثر ضد التهابی
اُزُن قادر به اکسید کردن ترکیبات دارای پیوند دوگانه، آراشیدونیک اسید و مشتقات آن ( خصوصا پروستاگلاندین ها ) میباشد. این عوامل بیولوژیک باعث ایجاد اثرات التهابی میشوند. بعلاوه، اُزُن قادر به تنظیم واکنش های متابولیک در بافت های ملتهب نیز میباشد که شاید بتوان تأثیر اُزُن تراپی در بهبود علائم آسم را به این موضوع نسبت داد.
۳. اثر ضد درد
با اکسید کردن محصولات حاصل از لیز آلبومین (آلگوپپتیدها)، اُزُن باعث کاهش حس درد میشود. این فرآیند هم از طریق اثر بر پایانه های عصبی و هم از طریق نرمال نمودن شرایط سیستم آنتی اکسیدان و کاهش محصولات سمی حاصل از پراکسیداسیون لیپیدها رخ میدهد.
۴. اثر سم زدایی
این اثر از طریق اصلاح و فعال سازی مکانیسم های سم زدایی در بافت کبد و کلیه اتفاق می افتد.
۵. فعال سازی پروسه های وابسته به اکسیژن
اُزُن باعث افزایش مقدار اکسیژن آزاد و محلول خون و تشدید عملکرد آنزیم های مسئول کاتالیزگر اکسیداسیون هوازی و در نهایت افزایش تولید ATP میگردد.
۶. بهینه سازی سیستم های پیش اکسیداتیو و آنتی اکسیداتیو
یکی از اثرات اُزُن تراپی سیستمیک که از طریق بالانس کردن میزان محصولات حاصل از پراکسیداسیون لیپیدها و نیز آنتی اکسیداسیون ها صورت میگیرد، بهینه سازی سیستم های پیش اکسیداتیو و آنتی اکسیداتیو است. در پاسخ به اُزُن، فعالیت سه سیستم آنتی اکسیدانی شامل سیستم های Superoxide Dismutase ( SOD ) ، Catalase و Glutation Peroxidase افزایش می یابد. در اثر بازگشت فعالیت هوازی، میزان NADH2 و NADPH2 نیز بالا میرود. هنگامی که از دوز بالای اُزُن استفاده میشود، بطور حتم باید از داروهای آنتی اکسیدان مکمل نیز استفاده نمود.
۷. اثر روی هموستاز
این اثر وابسته به دوز تجویز شده دارد. استفاده از دوز های بالا جهت استعمال خارجی موجب افزایش انعقادپذیری میشود؛ در حالی که تزریق دوز های پایین اُزُن سبب کاهش انعقادپذیری و افزایش فعالیت ترومبولیتیک میگردد.
۸. اثرات تنظیمی بر سیستم ایمنی
تأثیر اُزُن بر سیستم ایمنی بر اساس واکنش آن با لایه لیپیدی غشای سلول ها و وابسته به دوز میباشد. غلظت پایین اُزُن باعث تجمع اُزُن یدها بر روی غشای فاگوسیت ها میشود که این مسأله موجب افزایش سنتز سیتوکین هایی از کلاس های مختلف میگردد. در نهایت فعالیت سیستم ایمنی غیر اختصاصی و نیز ایمنی سلولی و هومورال افزایش پیدا میکند که از این روش در درمان اختلالات ثانویه سیستم های ایمنی استفاده میشود.
غلظت بالای اُزُن نیز از مکانیسم مشابهی تبعیت میکند ولی به علت تجمع محصولات ناشی از پراکسیداسیون لیپیدها و مواد سمی، سنتز سیتوکین ها دچار اختلال میشود و لذا فعالیت لنفوسیت های T-Helper و در نهایت لنفوسیت های B و تولید گاماگلوبولین توسط آنها مختل می گردد. از این اثر میتوان در درمان بیماری های خود ایمنی مثل آرتریت روماتوئید و اسکلرودرمی، کمک گرفت.
درحال حاضر ما میدانیم که چرا اُزُن در درمان بیماری های التهابی مزمن و استرس های اکسیداتیو مؤثر است. بنابراین میتوان گفت که یک استرس بینابینی میزان اکسیدان/آنتی اکسیدان را تنظیم مینماید.
کاربرد های پزشکی اُزُن
جدول زیر بر اساس خواص مشخص اُزُن اثرات آنرا معرفی مینماید.
اثرات |
موارد استفاده اُزُن تراپی |
ضد عفونی کننده و پاک کننده زخم، ترمیم کننده زخم – از بین برنده میکروارگانیسم های باکتریای و قارچی و ویروسی |
عفونت ها، زخم های عفونی و آسیب های دیرترمیم، عفونت های قارچی پوست و عفونت های دستگاه تناسلی زنان |
بهبود اکسیژن رسانی از طریق فعال کردن متابولیسم گلبول های قرمز ، فعال کردن آنتی اکسیدان ها |
اختلالات گردش خون، بخصوص دیابت و اختلالات عروقی ( آنژیوپاتی ) ، و عروقی مغز |
فعال سازی سیستم ایمنی، فعال سازی آنتی اکسیدان ها در سلول ها – جمع آوری رادیکال های آزاد |
ضعف کلی و اختلال ایمنی مانند آلرژی ، بیماری های التهابی مزمن ( هپاتیت BوC ) ، درمان حمایتی در سرطان |
اثر ضد التهابی با فعال سازی اثرات ضد رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها، فعال سازی و یا تعادل سیستم ایمنی |
بیماری های التهابی مزمن، مانند درد های مزمن عضلانی، آرتروز، کمر درد، آرتریت روماتوئید، و بیماری های التهابی روده |
استنشاق گاز اُزُن به هر صورتی که بیش از دوز معین و زمان مشخص باشد، آسیب رسان و ممنوع است.
روش های کاربردی اُزُن پزشکی
موارد استفاده زیر پس از دهه ها تجربه بدست آمده است.
1.اتوهموتراپی ماژور
(بهصورت اُزُنتراپی و غنیسازی خون با اُزُن خارج از بدن و تزریق مجدد بلافاصله) جهت بیماریهای گردش خون و احیاء مجدد آن و بیماریهای با علل ویروسی یا فعالسازی سیستمایمنی کل بدن.
با این روش 50-250 میلیلیتر از خون خود بیمار (حجم خون از بیماری تا بیماری متفاوت است) توسط سرنگهای استریل یکبار مصرف خارج و همراه با میزان مشخصی اُزُن (غلظت اُزُن از بیماری تا بیماری دیگر متفاوت است) ترکیب میشوند. در این حالت، تمامی اُزُن با گلبولهای سفید و قرمز واکنش نشان داده و باعث فعال شدن متابولیسم آن ها میگردد. اُزُن بهصورت کامل جهت پروسههای فعالسازی مصرف میشود در حالی که اکسیژن بدون تغییر طی تزریق وارد بدن میگردد. خون فعال شده بلافاصله مجددا تزریق میگردد. هیچ مولکول اکسیژن یا اُزُن ی نمیتواند به تنهایی وارد سیستم عروقی بیمار گردد.
2- اتوهموتراپی مینور
توسط تزریق داخل عضلانی جهت فعالسازی سیستمایمنی غیراختصاصی و تجدید حیات در شرایط آلرژیک یا بهعنوان یک روش کلی جهت بهبود سیستم مقاومت بیولوژیک استفاده میگردد.
اتوهموتراپی مینور
3- درمان سطحی زخم ها
درمان سطحی زخمها توسط کیسههای پلاستیکی مقاوم به اُزُن و یا آب غنی شده با اُزُن جهت بهبود مشکلات پوستی مثل خارش، کهیر، عفونت و التهابات بکار میرود.
درمان سطحی زخمها (استفاده از کیسههای پلاستیکی مقاوم به اُزُن )
4.اُزُنتراپی از طریق مقعد
در موارد بیماریهای التهابی روده و یا بیماریهای سیستمیک ویروسی کمککننده است. این روش در شرایط خاص میتواند جایگزین هموتراپی ماژور شود.
5. اُزُنتراپی از طریق واژن
در موارد بیماریهای اعضای داخل لگن حقیقی (ادنکسیت، اندومتریت، پارامتریت، پلویوپریتونیت) و بیماریهای التهابی در مجاری تناسلی و انواع عفونتهای سیستم تناسلی زنان از طریق دوش واژینال با محلول اُزُن و انمای واژینال مخلوط اُزُن ـ اکسیژن با حجمهای متفاوت و دوزهای مختلف بر اساس نوع بیماری بکار میرود.
6. تزریق داخل مفصلی
تزریق داخل مفصلی اُزُن جهت درمان بیماریهای التهابی مفاصل (آرتریت، آرتروز) که بهطور معمول در کلینیکهای درد و ارتوپدی مورد استفاده قرار میگیرد.
7. درمان گرفتگی عضلات
در موارد گرفتگی و درد عضلات مقدار کمی از اُزُن با غلظت پایین در قسمتهای دردناک و قسمتهایی که در طب سوزنی استفاده میگردد، تزریق میشود.
8. درمان دیسک
در درمان دیسکها بهصورت پاراورتبرال و یا در کلینیکهای ویژهای تحت مانیتورینگ فلوروسکپی و یا سیتیاسکن، اُزُن تزریق میگردد. این روش میتواند با روشهای جراحی کم تهاجمی دیسک همراه گردد.
موارد استفاده درمانی از اُزُن
- بسیاری از بیماری ها هستند که میتوانند توسط اُزُن تراپی بهبود یابند یا بطور کامل درمان شوند. این موضوع مورد تائید بسیاری از مقالات علمی است. اُزُن تراپی به عنوان یک درمان مکمل مورد قبول درمانگران قرار گرفته است. به عبارت دیگر اُزُن تراپی جزئی از طب مکمل محسوب میشود..
- پزشک شما میتواند روش اُزُن تراپی مناسب را به شما پیشنهاد کند. اُزُن تراپی روشی بی خطر، کاربردی، مؤثر و با قیمت مناسب است. اما مشابه با سایر درمان های طبی دیگر، تضمینی برای موفقیت آمیز بودن آن برای تمامی بیماران وجود ندارد و اثر درمانی آن و میزان موفقیت در بیماری های مختلف و در بیماران مختلف یکسان نمیباشد.
*اختلالات گردش خون
اختلالات خونرسانی شریانی شامل سردی اندامهای تحتانی و درد آنها پس از پیمودن مسافت کوتاهی میباشد (پای سیگاریها یا لنگش متناوب) این علایم نشانههای خطر میباشند. برای درمان این علائم حدود ۵ دهه است که درمان انتخابی از اُزُن استفاده میگردد. چند مطالعه بالینی کوتاه نیز موفقیت این درمان را تایید کردهاند.
از اُزُنتراپی در کنار درمانهای استاندارد و بیولوژیک بهعنوان یک درمانمکمل استفاده میشود.
* پیشگیری از کاهش فعالیت ذهنی و آلزایمر در بیماران مسن
استرسهای شغلی یا افزایش فعالیت ذهنی و فیزیکی به خوبی به درمان با اُزُن پاسخ میدهند. فعالسازی متابولیسم سلولی در گلبولهای سفید و قرمز باعث بهبود حال عمومی میشود که منجر به بازتوانی بهتر میگردد. ورزشکاران حرفه ای نیز از این درمان سود زیادی میبرند. اگرچه این حالت باعث افزایش عملکرد حداکثری ورزشکار نمیگردد ولی توانایی باقی ماندن در فاز استقامتی ورزشکار افزایش پیدا میکند. به علاوه فاز تجدید قوای ورزشکاران را کوتاه میکند.
-بیماران مسن به خوبی به اُزُن پاسخ میدهند
آنها از بهبود اکسیژن رسانی، تحریک سلولهای سیستمایمنی، فعالسازی آنتیاکسیدانهای بدن و از بین بردن رادیکالهای آزاد سود میبرند. همچنین در زمینه بهبود در اختلالات گردش خون مغزی همانند کاهش تمرکز، کاهش عملکرد روزمره، ضعف در راه رفتن و بهبود سرگیجه میتواند موثر باشد.
بعلاوه در مقایسه با دیگر روشهای طب مکمل، اُزُنتراپی میتواند بهعنوان یک روش پیشگیریکننده باعث بهبود حال عمومی و کیفیت زندگی گردد.
*اثرات بینایی
در افراد مسن اختلالات عروقی میتواند روی چشم ها بهصورت آتروفی و تغییرات دژنراتیو تاثیر بگذارد. معروفترین حالت آن بهصورت "تغییرات ماکولار وابسته به سن" میباشد که در مرکز "رتین" ـ جایی که تمرکز بینایی در بیشترین حد خود میباشد ـ اتفاق میافتد. در موارد قطعی به آن آتروفی عصب بینایی با شدتهای متفاوت گفته میشود.
همراه با نتایجی که در بالین دیده میشود، مطالعهای که توسط کلینیک چشم پزشکی دانشگاه سینای ایتالیا انجام گرفت نشان داد که پس از اُزُنتراپی بهصورت اتوهموتراپی ظرفیت بینایی بهبود یافت. این اثر میتواند 6 تا 8 ماه ادامه پیدا کند. ادامه درمان میتواند باعث بهبودی بیشتر یا جلوگیری از بدتر شدن آن شود.
*کانسر و کمکدرمانی در سرطانها
اُزُنتراپی بهعنوان یک درمانمکمل بهصورت خون غنی شده با اُزُن و یا از طریق دمش مقعدی اُزُن در درمان سرطان موثر میباشد. پیشرفته ترین روش دمش از طریق پریتوئن میباشد.
توانایی فعالسازی سیستمایمنی توسط اُزُن با غلظت کم: سلولهای سیستمایمنی همچون لنفوسیتها، سلولهای کمککننده T ، سلولهای محدودکننده و سلولهای کشنده طبیعی NK Cell همراه با ساخت پیامبر ثانویهی خود، همچون سایتوکینها و اینترفرون، منجر به این اثر میشوند.
القا و فعالسازی آنتیاکسیدانهای سلولی و از بین بردن رادیکالهای آزاد، اثرات تخریبی و واکنشهای رادیکالی اکسیژن بر سلامت سلولها و ارگانها را خنثی کرده و مکانیزم محافظت از سلول را به خوبی ایجاد میکند.
*عفونتهای قارچی پوست
برای بیش از 100 سال، شرکتهای تولید کننده آب معدنی استفاده از اثرات ضد باکتری و ضد قارچی اُزُن را بهطور جهانی افزایش دادهاند. همین اثر، اُزُن را به یک ضد قارچ قوی پوستی تبدیل کرده است. این امر موجب بهبود عفونتهای قارچی پایدار پوست و به خصوص عفونتهای ترکیبی باکتری و قارچی پاها، تنه، و غشای موکوسی میگردد.
*زخمهای عفونی
درمان موضعی زخمهای عفونی، همانند زخم بستر، زخمهای پاها و مچ پا، زخمهای گانگرنهی دیابتی، یا پروسههای التیامی مختلف توسط اُزُنتراپی انجام میگردد. در مراحل اولیه خواص ضد عفونی کننده اُزُن جهت تمیز شدن و ضدعفونی نمودن (ازبین بردن باکتریها و قارچها) زخم به کار میرود. در مرحله بعد غلظت پایین اُزُن باعث بهبود سریع زخم میشود.
*بیماریهای روده ای شامل کولیت و پروکتیت
استفاده از اُزُن به صورت دمش مقعدی با غلظتهای متناوب در هر جلسه باعث بهبودی سریع پروسههای التهابی به خصوص در مرحل اولیه آن میشود. بهطور معمول ده جلسه درمان کفایت میکند. در یک مطالعه روی 248 بیمار مبتلا به پروکتیت نشان داده شد که جلسات زیادتر در 10% بیماران مورد نیاز میباشد. (به ویژه موارد شدید و یا مواردی که با قطع درمان، علائم برگشت نمایند.)
*بیماریهای ویروسی
هرپس سیمپلکس و هرپس زوستر (زونا) هر دو ناشی از عفونتهای ویروسی میباشند. هرپس لب ها (تبخال)، که یک حالت عفونت کننده و آزار دهنده دارد، بسیار خوب به اُزُنتراپی به ویژه در ترکیب با دیگر روشهای تکمیلی جواب میدهد.
درمانمکمل با اُزُن به خوبی بر ضد زونا (هرپس زوستر) موثر است، استفاده از آب غنی از اُزُن و همچنین اُزُنتراپی به روش اتوهموترانسفیوژن هر دو بر ضد نورالژی (درد عصبی) متعاقب زونا در چندین مطالعات متفاوت موثر بوده است.
*بیماریهای التهابی کبد
بیماریهای التهابی کبد از جمله موارد استفاده از اُزُنتراپی میباشد. به همان میزان که درمان هپاتیتA آسان است و به درمان پاسخ خوبی میدهد، درمان هپاتیتB دشوار است و مزمن میشود. بهعنوان یک درمانمکمل در ترکیب با درمانهای معمول اُزُنتراپی به صورت اتوترانسفیوژن و به صورت رکتال در ترکیب با اکسیژن انتخابهای خوب و موثری هستند. این روش برای درمان هپاتیتC نیز که در هنگام تشخیص بهطور معمول به یک بیماری پیشرفته و مزمن کبدی تبدیل شده است نیز میتواند موثر باشد.
*بیماریهای التهابی و دژنراتیو مفاصل ( آرتریت-آرتروز )
اگر بیماریهای التهابی و دژنراتیو مفاصل (آرتریت – آرتروز) را به سه دسته تقسیم کنیم، اُزُنتراپی در مرحلهی یک و دو که هنوز دفرمیتی ها و تغییر شکل استخوانی رخ نداده است میتواند موثر باشد. از اُزُنتراپی برای گنوآرتریت، آرتریت فعال زانو و شانه استفاده شده است. علاوه بر درمانهای کلاسیک، تزریق داخل مفصلی اُزُن به همراه فیزیوتراپی تأثیر قابل توجهی دارد. این موضوع به علت خاصیت ضدالتهابی اُزُن و همچنین خاصیت تحریککننده سیستمایمنی و تحریککننده متابولیسم غضروفها است.
تزریق داخل مفصلی اُزُن، مفصل زانو
*آرتریت روماتویید، روماتیسم
روماتیسم و التهاب مفاصل حالتهای مختلفی از درد عضلات و سیستم اسکلتی را ایجاد میکنند این بیماریها در بسیاری از موارد باعث محدودیتهای عملکردی نیز میشوند. در این حالت هم، درمانمکمل با اُزُن در کنار درمانهای طبی استفاده میگردد.
در آرتریت روماتویید (التهاب مزمن چندین مفصلی) مطالعات پزشکی اُزُن را بهعنوان روش مکمل مناسبی معرفی میکنند. از این روش بهصورت اتوهموتراپی در فاز غیرفعال بیماری استفاده میگردد. تاثیر اُزُن بر اساس خاصیت ضدالتهابی و تحریک و تعدیلکنندگی سیستمایمنی آن میباشد.
*درمان درد
در غلظتهای پایین، اُزُن بهعنوان یک درمانمکمل برای گرفتگیهای عضلانی، دردهای مزمن عضلانی و غیره مورد استفاده قرار میگردد. اخیرا همراه با بیحسی موضعی و طب سوزنی نیز استفاده میشود.
در طول 7 سال گذشته مطالعات گسترده ای در زمینه درمان بیماری دیسک کمری انجام گرفته است. باید توجه داشت که تزریق داخل دیسکهای کمری تنها توسط متخصص و تحت مانیتورینگ سیتیاسکن باید انجام شود.
*بیماری های سیستم عصبی مرکزی
طی دو دهه اخیر از اُزُن برای کمک به درمان بیماری های مغز و اعصاب از جمله پارکینسون، بیماری های عروقی مغزی ایسکمیک، مالتیپل اسکلروز و ... استفاده شده است.
پاتوژنز بیماری های عصبی نورودژنراتیو بطور قابل توجهی با استرس اکسیداتیو مرتبط است. افزایش اکسیداتیو استرس با مرگ سلول های عصبی در طول پاتوژنز عصبی مزمن چندگانه، بیماری هایی نظیر بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، بیماری هانتیگتون و اسکلروز آمیوتروفیک جانبی مرتبط است. گونه های واکنشگر اکسیژن در اختلالات میتوکندريال و بیماری های التهابی اعصاب که هردو از عوامل پارکینسون هستند افزایش می یابد
خلاصه اُزُن تراپی
جدول کارکرد های پزشکی اُزُن
اختلال یا بیماری |
تاثیر |
خواص اُزُن |
آسیب گردش عروقی ( بخصوص محیطی و مغزی ، بازتوانی ) |
فعال سازی متابولسیم گلبول های قرمز، بهبود ترشح اکسیژن |
|
به عنوان طب مکمل در انواع سرطان ها، به عنوان بازتوانی، ضعف عمومی سیستم ایمنی |
فعال سازی سیستم ایمنی، ترشح سایتوکاینهایی مانند اینترفرون ها و اینترلوکین ها |
|
پروسه های التهابی همچون آرتریت و آروزیس راجعه، بیماری های عروقی، پروسه های وابسته به سن |
افزایش و فعال سازی آنتی اکسیدان ها و از بین برنده رادیکال های آزاد |
بیمار چه چیز هایی را باید بداند؟
پیش از انجام اُزُن تراپی شما باید پزشک خود را در مورد دارو هایی که در حال مصرف آنها هستید مطلع کنید. هرگز به صورت خودسر و بدون مشورت با پزشک دارو های خود را قطع نکنید.
حتی در کشور های بیمه سلامت، اُزُن تراپی ممکن است تحت پوشش بیمه ها نباشد اما به علت مزیت های درمانی و اقتصادی این روش، با توجه به عدم بستری شدن در بیمارستان جهت درمان و طول درمان کوتاه مدت، تعدادی از سازمان های بیمه گر نیز تمام هزینه ها و یا بخشی از آن را حمایت میکنند. در واقع اُزُن تراپی توسط برخی از موسسه های خصوصی بیمه گر خودرا بدست آورید. این تنها فرآیند تنها در موارد توجیه پذیر مانند سرطان یا دیابت قابل استفاده است بنابراین تلاش برای توسعه حمایت های لازم در فرآیند های توانبخشی نیز لازم است.
اُزُن تراپی با غلظت کم، کم خطر است و همواره به عنوان یک روش درمانی تکمیلی و مکمل در کنار درمان معمول استفاده میگردد.
نمونه هائي از درمان زخم ديابتي توسط ازن تراپي
کلینیک ازن تراپی بیمارستان فرمانیه